ठूला उद्योग ४ हजार पुग्ने अनुमान
भदौ १०, काठमाडौं । सरकारले दशौं औद्योगिक गणनाको तयारी शुरू गरेको छ । हाल पूर्वगणना तयारीको कार्यलाई तीव्रता दिइएको छ । हरेक ५ वर्षमा हुने औद्योगिक गणनाको दशौं संस्करणका लागि केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागले आफ्ना कर्मचारीलाई तालीम दिइरहेको छ । गणनाको म्यानुअल निर्माणको काम पनि अगाडि बढिरहेको विभागका उप–महानिर्देशक सुमनराज अर्यालले बताए ।
गत सातामात्रै विभागले औद्योगिक गणनाका लागि आवश्यक प्रश्नावली निर्माण गर्न चितवनमा चारदिने गोष्ठी सम्पत्र गरेको छ । ‘गोष्ठीले दिएका सुझावका आधारमा पुराना गणनाका प्रश्नावलीमा भएका कमीकमजोरी पनि सच्याइनेछ,’ अर्यालले भने, ‘अन्तरराष्ट्रियस्तरमा औद्योगिक गणनाबारे केकस्ता अभ्यास भइरहेका छन् भत्रे कुराको खोजी पनि गरिनेछ ।’
दशैंसम्ममा पूर्वतयारी सकेर दशैंपछि नमूना अध्ययन अघि बढाउने विभागको योजना छ । नमूना अध्ययनमा देखिएका कमीकमजोरी हटाइसकेपछि माघमा ‘फिल्ड वर्क’ शुरू गरिने अर्यालले जानकारी दिए । ‘फिल्ड वर्क’ ३ महीनामा सक्ने लक्ष्य लिएको विभागले चालू आर्थिक वर्षभित्रै गणनाको नतीजा दिने तयारीका साथ काम गर्ने बताएको छ ।
१० जनाभन्दा बढीलाई रोजगारी दिएका उद्योगहरूको मात्र सर्वेक्षण तथा तथ्याङ्क सङ्कलन हुने यो गणनामा हरेक उद्योगलाई क्रियाकलापगत र वस्तुगत गरी दुई शीर्षकमा अध्ययन गरिने अर्याल बताउँछन् । क्रियाकलापअन्तर्गत एउटै औद्योगिक प्रतिष्ठानले गर्ने विभित्र उत्पादनको गणना गरिन्छ भने वस्तुगतअन्तर्गत कुनै एक वस्तुको उत्पादनमा संलग्न सम्पूर्ण उद्योगको तथ्याङ्क सङ्कलन गरिन्छ । वस्तुगत तथ्याङ्क सङ्कलन नवौं औद्योगिक गणनादेखि शुरू गरिएको हो ।
गणनामा १० जनाभन्दा बढीलाई रोजगारी दिएका मुलुकभरका उद्योग, तिनको उत्पादन, कर्मचारी/मजदूर सङ्ख्या, कच्चा पदार्थको उपयोगलगायतको तथ्याङ्क सङ्कलन गरिने विभागले बताएको छ ।
ती उद्योगले प्रयोग गर्ने इन्धन, प्रशासकीय खर्च, स्थायी सम्पत्ति, लगानी, क्षमता उपयोगको अवस्था पनि गणनामा सङ्कलन गरिनेछ । साथै, फोहोर व्यवस्थापन तथा अन्य वातावरणीय पक्ष, रोजगारी सृजना र उद्योगले लिएको ऋणको विवरण पनि गणनामा सङ्कलन हुनेछ ।
२०२०÷२१ सालदेखि थालिएको औद्योगिक गणनाको पछिल्लो संस्करण २०६३÷६४ मा सम्पत्र भएको थियो । पछिल्लो गणनामा मुलुकका ६५ जिल्लाका ३ हजार ४ सय ४६ उद्योग समेटिएका थिए । ‘हामी पुग्न त ७५ जिल्लामै पुग्छौं तर सबै जिल्लामा १० जनाभन्दा बढीलाई रोजगारी दिएका उद्योगहरू छैनन्,’ विभागअन्तर्गतको प्रतिष्ठान गणना तथा सर्वेक्षण शाखाका निर्देशक अनिल शर्माले भने । यो वर्ष त्यस्ता ठूला उद्योगको सङ्ख्या ४ हजार पुग्ने अनुमान गरिएको उनले जानकारी दिए ।
छैटौं कृषि गणनाको नतीजा पनि यसै आवमा
केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागले छैटौं कृषि गणनाको नतीजा पनि यसै वर्ष सार्वजनिक गर्ने भएको छ । सर्वेक्षणको काम २०६८ साल असारमै सकिएको सो गणनाको नतीजा आउन अझै ९ देखि १० महीना लाग्ने विभागन्तर्गतको कृषि तथ्याङ्क शाखाका निर्देशक अम्बिका बस्यालले जानकारी दिए । ७५ जिल्लाका ५ हजार २ सय वडालाई गणना क्षेत्र मानी त्यहाँका झण्डै १ लाख ३० हजार कृषक परिवारमा सर्वेक्षण गरिएको थियो । कृषि गणनाले जमीनको संरचना, प्रयोग, सिँचाइ, बालीको प्रकार तथा सघनतालगायतको सूचना सङ्कलन गर्छ । छैटौं कृषि गणनामा पहिलोपटक मुख्य बालीको उत्पादन, बाँझो जमीनलगायतको तथ्याङ्क पनि सङ्कलन गरिने बस्यालले बताए ।
August 27, 2012 Published in Aarthik Abhiyan Daily
भदौ १०, काठमाडौं । सरकारले दशौं औद्योगिक गणनाको तयारी शुरू गरेको छ । हाल पूर्वगणना तयारीको कार्यलाई तीव्रता दिइएको छ । हरेक ५ वर्षमा हुने औद्योगिक गणनाको दशौं संस्करणका लागि केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागले आफ्ना कर्मचारीलाई तालीम दिइरहेको छ । गणनाको म्यानुअल निर्माणको काम पनि अगाडि बढिरहेको विभागका उप–महानिर्देशक सुमनराज अर्यालले बताए ।
गत सातामात्रै विभागले औद्योगिक गणनाका लागि आवश्यक प्रश्नावली निर्माण गर्न चितवनमा चारदिने गोष्ठी सम्पत्र गरेको छ । ‘गोष्ठीले दिएका सुझावका आधारमा पुराना गणनाका प्रश्नावलीमा भएका कमीकमजोरी पनि सच्याइनेछ,’ अर्यालले भने, ‘अन्तरराष्ट्रियस्तरमा औद्योगिक गणनाबारे केकस्ता अभ्यास भइरहेका छन् भत्रे कुराको खोजी पनि गरिनेछ ।’
दशैंसम्ममा पूर्वतयारी सकेर दशैंपछि नमूना अध्ययन अघि बढाउने विभागको योजना छ । नमूना अध्ययनमा देखिएका कमीकमजोरी हटाइसकेपछि माघमा ‘फिल्ड वर्क’ शुरू गरिने अर्यालले जानकारी दिए । ‘फिल्ड वर्क’ ३ महीनामा सक्ने लक्ष्य लिएको विभागले चालू आर्थिक वर्षभित्रै गणनाको नतीजा दिने तयारीका साथ काम गर्ने बताएको छ ।
१० जनाभन्दा बढीलाई रोजगारी दिएका उद्योगहरूको मात्र सर्वेक्षण तथा तथ्याङ्क सङ्कलन हुने यो गणनामा हरेक उद्योगलाई क्रियाकलापगत र वस्तुगत गरी दुई शीर्षकमा अध्ययन गरिने अर्याल बताउँछन् । क्रियाकलापअन्तर्गत एउटै औद्योगिक प्रतिष्ठानले गर्ने विभित्र उत्पादनको गणना गरिन्छ भने वस्तुगतअन्तर्गत कुनै एक वस्तुको उत्पादनमा संलग्न सम्पूर्ण उद्योगको तथ्याङ्क सङ्कलन गरिन्छ । वस्तुगत तथ्याङ्क सङ्कलन नवौं औद्योगिक गणनादेखि शुरू गरिएको हो ।
गणनामा १० जनाभन्दा बढीलाई रोजगारी दिएका मुलुकभरका उद्योग, तिनको उत्पादन, कर्मचारी/मजदूर सङ्ख्या, कच्चा पदार्थको उपयोगलगायतको तथ्याङ्क सङ्कलन गरिने विभागले बताएको छ ।
ती उद्योगले प्रयोग गर्ने इन्धन, प्रशासकीय खर्च, स्थायी सम्पत्ति, लगानी, क्षमता उपयोगको अवस्था पनि गणनामा सङ्कलन गरिनेछ । साथै, फोहोर व्यवस्थापन तथा अन्य वातावरणीय पक्ष, रोजगारी सृजना र उद्योगले लिएको ऋणको विवरण पनि गणनामा सङ्कलन हुनेछ ।
२०२०÷२१ सालदेखि थालिएको औद्योगिक गणनाको पछिल्लो संस्करण २०६३÷६४ मा सम्पत्र भएको थियो । पछिल्लो गणनामा मुलुकका ६५ जिल्लाका ३ हजार ४ सय ४६ उद्योग समेटिएका थिए । ‘हामी पुग्न त ७५ जिल्लामै पुग्छौं तर सबै जिल्लामा १० जनाभन्दा बढीलाई रोजगारी दिएका उद्योगहरू छैनन्,’ विभागअन्तर्गतको प्रतिष्ठान गणना तथा सर्वेक्षण शाखाका निर्देशक अनिल शर्माले भने । यो वर्ष त्यस्ता ठूला उद्योगको सङ्ख्या ४ हजार पुग्ने अनुमान गरिएको उनले जानकारी दिए ।
छैटौं कृषि गणनाको नतीजा पनि यसै आवमा
केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागले छैटौं कृषि गणनाको नतीजा पनि यसै वर्ष सार्वजनिक गर्ने भएको छ । सर्वेक्षणको काम २०६८ साल असारमै सकिएको सो गणनाको नतीजा आउन अझै ९ देखि १० महीना लाग्ने विभागन्तर्गतको कृषि तथ्याङ्क शाखाका निर्देशक अम्बिका बस्यालले जानकारी दिए । ७५ जिल्लाका ५ हजार २ सय वडालाई गणना क्षेत्र मानी त्यहाँका झण्डै १ लाख ३० हजार कृषक परिवारमा सर्वेक्षण गरिएको थियो । कृषि गणनाले जमीनको संरचना, प्रयोग, सिँचाइ, बालीको प्रकार तथा सघनतालगायतको सूचना सङ्कलन गर्छ । छैटौं कृषि गणनामा पहिलोपटक मुख्य बालीको उत्पादन, बाँझो जमीनलगायतको तथ्याङ्क पनि सङ्कलन गरिने बस्यालले बताए ।
August 27, 2012 Published in Aarthik Abhiyan Daily
No comments:
Post a Comment