भदौ १४, काठमाडौं । नेपाल तयारी पोशाक उद्योग सङ्घ (गान)ले शीप विकास तालीम केन्द्र स्थापनाको पहल थालेको छ । नेपाल सरकारसमेतको संलग्नतामा स्थापना हुने भनिएको सो तालीम केन्द्रलाई वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले सहयोग गर्ने भएको छ । हाल व्यापार तथा निर्यात प्रवद्र्धन केन्द्र (टीईपीसी)मा पुगेको सो प्रस्ताव शुक्रवार बस्ने निर्यात तथा व्यापार विकास समितिको बोर्डमा पेश हुँदैछ ।
शुरूमा बजेटका लागि राष्ट्रिय योजना आयोगमा प्रस्ताव गरिएको सो तालीम केन्द्रलाई आयोगले पास नगरेपछि टीईपीसीले आफ्नै कोष परिचालन गरेर भए पनि अगाडि बढाउने भएको हो । ‘हामीले यसै साता बस्ने बोर्डको बैठकमा सो प्रस्ताव लिएर जाँदैछौं,’ टीईपीसीका टेक्स्टाइल इञ्जिनीयर राजेन्द्र सिंहले भने ।
निजीक्षेत्रको नेतृत्व र सरकारको सहभागितामा स्थापना भई कुनै क्षेत्रविशेषका लागि जनशक्ति उत्पादन गर्ने यो सम्भवतः नेपालकै पहिलो संस्था हुनेछ । तयारी पोशाक उद्योगका लागि दक्ष र अर्धदक्ष जनशक्ति उत्पादन गर्ने लक्ष्य लिएको सो संस्थालाई मन्त्रालयअन्तर्गतको नेपालको व्यापार तथा विकासका लागि क्षमता विकास (नेकट्रेड) कार्यक्रमअन्तर्गत सञ्चालन गर्न प्रस्ताव गरिएको छ ।
झण्डै ३३ लाख रुपैयाँ लगानीमा काठमाडौंमा सञ्चालन हुने सो केन्द्रले आरम्भमा तीनमहीने आधारभूत तालीम सञ्चालन गर्ने गानको प्रस्तावमा उल्लेख छ । प्रस्तावित तालीम कार्यक्रमले ‘कटिङ’, ‘स्टिचिङ’ र ‘फिनिशिङ’लाई मुख्य विषयका रूपमा समेट्ने छ । यी तालीम क्रमशः ९० र ६० दिनका हुनेछन् । तालीमको अधिकांश पाठ्यक्रम व्यावहारिक शीपमा आधारित हुनेछ । तुलनात्मक रूपमा बढी सृजनशीलता र शैक्षिक योग्यता चाहिने र लामो समय सञ्चालन गर्नुपर्ने भएकाले तत्काल ‘डिजाइनिङ’को तालीम भने सञ्चालन नगरिने गानका प्रथम उपाध्यक्ष चण्डीप्रसाद अर्यालले बताए । तर, टीईपीसी भने ‘डिजाइनिङ’सहितको तालीमको पक्षमा छ ।
बोर्डमा पनि त्यसैअनुरूपको प्रस्ताव लैजाने सिंह बताउँछन् । ‘तयारी पोशाकको निर्यात खस्किनुमा हाम्रा उत्पादनको डिजाइन राम्रो नहुनु पनि एक प्रमुख कारण हो । डिजाइनिङ गर्नेले कमाइ पनि राम्रो गर्छ जसले कामदारलाई नेपालमै बस्न हौसला दिन्छ,’ सिंहले भने । अहिले पनि डिजाइनिङका लागि दक्ष जनशक्तिको अभाव रहेको उनी बताउँछन् ।
गानले झण्डै ४ महीनाअघि मन्त्रालयलाई तालीम केन्द्र स्थापनाका लागि प्रस्ताव बुझाएको थियो । केन्द्रमा १८ लाख रुपैयाँ लगानी गर्न प्रस्ताव गरिएको छ । केन्द्र सञ्चालन गर्न र आइपर्ने समस्या सुल्झाउनका लागि गान, सरकार र तयारी पोशाक उत्पादकहरूको एक सल्लाहकार समिति गठन गर्न पनि प्रस्ताव गरिएको छ । यसरी स्थापना गरिएको संस्थाले सर्वसाधारणको विश्वास जित्ने र उद्योगले पर्याप्त मात्रामा कामदार पाउने अर्याल बताउँछन् ।
निर्यात अभिवृद्धि गर्ने हो भने अहिले भएका मजदूरलाई तालीम र नयाँ आउनेलाई शीप विकासको कार्यक्रम सञ्चालन गर्नैपर्ने गानका अध्यक्ष उदयराज पाण्डेको भनाइ छ । बङ्गलादेशले यस्तै प्रकारको एकेडेमी स्थापना गरी सफलतापूर्वक सञ्चालन गरिरहेको उनले बताए । आजभन्दा १० वर्षअघि १९ अर्ब रुपैयाँको तयारी पोशाक निर्यात हुने गरेकोमा सन् २०११ मा त्यो घटेर ५ अर्बको हाराहारीमा झरेको छ ।
त्यसबेला भएका हजारभन्दा बढी उद्योग घटेर झण्डै पाँच दर्जनको हाराहारीमा सीमित हुन पुगेको गान बताउँछ । ‘गएको ५ वर्षमा एउटा पनि निर्यातयोग्य उद्योग स्थापना नभएको र भएकाहरू विविध समस्याका कारण पलायन हुँदै गएका छन्,’ पाण्डेले भने । उद्योगहरूको क्षमता विस्तार गरी निर्यातलाई पुरानै अवस्थामा पुर्याउन केन्द्रले सहयोग गर्ने गानको विश्वास छ ।
August 31, 2012 Published in Aarthik Abhiyan Daily
शुरूमा बजेटका लागि राष्ट्रिय योजना आयोगमा प्रस्ताव गरिएको सो तालीम केन्द्रलाई आयोगले पास नगरेपछि टीईपीसीले आफ्नै कोष परिचालन गरेर भए पनि अगाडि बढाउने भएको हो । ‘हामीले यसै साता बस्ने बोर्डको बैठकमा सो प्रस्ताव लिएर जाँदैछौं,’ टीईपीसीका टेक्स्टाइल इञ्जिनीयर राजेन्द्र सिंहले भने ।
निजीक्षेत्रको नेतृत्व र सरकारको सहभागितामा स्थापना भई कुनै क्षेत्रविशेषका लागि जनशक्ति उत्पादन गर्ने यो सम्भवतः नेपालकै पहिलो संस्था हुनेछ । तयारी पोशाक उद्योगका लागि दक्ष र अर्धदक्ष जनशक्ति उत्पादन गर्ने लक्ष्य लिएको सो संस्थालाई मन्त्रालयअन्तर्गतको नेपालको व्यापार तथा विकासका लागि क्षमता विकास (नेकट्रेड) कार्यक्रमअन्तर्गत सञ्चालन गर्न प्रस्ताव गरिएको छ ।
झण्डै ३३ लाख रुपैयाँ लगानीमा काठमाडौंमा सञ्चालन हुने सो केन्द्रले आरम्भमा तीनमहीने आधारभूत तालीम सञ्चालन गर्ने गानको प्रस्तावमा उल्लेख छ । प्रस्तावित तालीम कार्यक्रमले ‘कटिङ’, ‘स्टिचिङ’ र ‘फिनिशिङ’लाई मुख्य विषयका रूपमा समेट्ने छ । यी तालीम क्रमशः ९० र ६० दिनका हुनेछन् । तालीमको अधिकांश पाठ्यक्रम व्यावहारिक शीपमा आधारित हुनेछ । तुलनात्मक रूपमा बढी सृजनशीलता र शैक्षिक योग्यता चाहिने र लामो समय सञ्चालन गर्नुपर्ने भएकाले तत्काल ‘डिजाइनिङ’को तालीम भने सञ्चालन नगरिने गानका प्रथम उपाध्यक्ष चण्डीप्रसाद अर्यालले बताए । तर, टीईपीसी भने ‘डिजाइनिङ’सहितको तालीमको पक्षमा छ ।
बोर्डमा पनि त्यसैअनुरूपको प्रस्ताव लैजाने सिंह बताउँछन् । ‘तयारी पोशाकको निर्यात खस्किनुमा हाम्रा उत्पादनको डिजाइन राम्रो नहुनु पनि एक प्रमुख कारण हो । डिजाइनिङ गर्नेले कमाइ पनि राम्रो गर्छ जसले कामदारलाई नेपालमै बस्न हौसला दिन्छ,’ सिंहले भने । अहिले पनि डिजाइनिङका लागि दक्ष जनशक्तिको अभाव रहेको उनी बताउँछन् ।
गानले झण्डै ४ महीनाअघि मन्त्रालयलाई तालीम केन्द्र स्थापनाका लागि प्रस्ताव बुझाएको थियो । केन्द्रमा १८ लाख रुपैयाँ लगानी गर्न प्रस्ताव गरिएको छ । केन्द्र सञ्चालन गर्न र आइपर्ने समस्या सुल्झाउनका लागि गान, सरकार र तयारी पोशाक उत्पादकहरूको एक सल्लाहकार समिति गठन गर्न पनि प्रस्ताव गरिएको छ । यसरी स्थापना गरिएको संस्थाले सर्वसाधारणको विश्वास जित्ने र उद्योगले पर्याप्त मात्रामा कामदार पाउने अर्याल बताउँछन् ।
निर्यात अभिवृद्धि गर्ने हो भने अहिले भएका मजदूरलाई तालीम र नयाँ आउनेलाई शीप विकासको कार्यक्रम सञ्चालन गर्नैपर्ने गानका अध्यक्ष उदयराज पाण्डेको भनाइ छ । बङ्गलादेशले यस्तै प्रकारको एकेडेमी स्थापना गरी सफलतापूर्वक सञ्चालन गरिरहेको उनले बताए । आजभन्दा १० वर्षअघि १९ अर्ब रुपैयाँको तयारी पोशाक निर्यात हुने गरेकोमा सन् २०११ मा त्यो घटेर ५ अर्बको हाराहारीमा झरेको छ ।
त्यसबेला भएका हजारभन्दा बढी उद्योग घटेर झण्डै पाँच दर्जनको हाराहारीमा सीमित हुन पुगेको गान बताउँछ । ‘गएको ५ वर्षमा एउटा पनि निर्यातयोग्य उद्योग स्थापना नभएको र भएकाहरू विविध समस्याका कारण पलायन हुँदै गएका छन्,’ पाण्डेले भने । उद्योगहरूको क्षमता विस्तार गरी निर्यातलाई पुरानै अवस्थामा पुर्याउन केन्द्रले सहयोग गर्ने गानको विश्वास छ ।
August 31, 2012 Published in Aarthik Abhiyan Daily
No comments:
Post a Comment